Strony internetowe Muzeum w Przeworsku używają cookies („ciasteczek”). Są one potrzebne do prawidłowego działania oraz używane do celów statystycznych. Korzystając z niniejszego serwisu internetowego wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej lub zmienić ustawienia przeglądarki zapoznaj się z Polityką plików cookies.

Aktualności

24.01.2013

     W dniu 22 stycznia 2013 r. przypada 150 rocznica wybuchu powstania styczniowego. Muzeum w Przeworsku wpisuje się w obchody rocznicowe organizacją wystawy poświęconej tej tematyce: „(…) o tych, którzy jak Bartłomiej i Andrzej Golankiewicz, Kasper Kadlewicz, Florian Dymnicki  czy Florian Fortkowski  w roku 1863 nieśli swe młode głowy na pola bitew Styczniowego Powstania”.
(Paweł Stepkiewicz, O starym Przeworsku. Gawęda [w:] Przeworskie Zapiski Historyczne, t. I. Przeworsk 1987).
  

 Powstanie styczniowe było zrywem narodowym przeciwko Rosji trwającym od 22 stycznia 1863 r. do wiosny 1864 r. Objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie, Litwę, Białoruś i w mniejszym stopniu Ukrainę. Spowodowane zostało nasilającym się rosyjskim uciskiem. Jego wybuch poprzedziły uliczne manifestacja o charakterze patriotyczno–religijnym.
     Pomimo tego, że powstanie toczyło się poza zaborem austriackim, wśród ochcotników z Galicji nie zabrakło mieszkańców miasta i okolicy, którzy poszli wesprzeć w walce rodaków z zaboru rosyjskiego. Z Przeworska do powstania ruszyli m.in.: Dionizy Bartoli, Florian Dymnicki, Bartłomiej Golankiewicz, Andrzej Golankiewicz, Wincenty Jarzębiński, Kacper Kadlewicz, Andrzej Karpiński, Edward Kuhn, Wincenty Podlacha, Karol Rolski, Józef Różański, Antoni Zabielski. Do powstania poszli także mieszkańcy z okolic Przeworska m.in.: Józef Kellerman z Kańczugi, Szczęsny Piechowski z Zarzecza, Sebastian Polak z Gaci. Ordynat na Przeworsku książę Jerzy Lubomirskizorganizował w „domu ogrodnika” zakonspirowany szpital dla rannych powstańców, którymi opiekowała się m. in. żona Jerzego księżna Cecylia Lubomirska oraz przeworski lekarz Filip Malina. 
     Powstanie styczniowe zostało krwawo stłumione przez rosyjskie władze zaborcze. Po zakończeniu nierównej walki i bezwzględnej rozprawie z jego przywódcami oraz uczestnikami, rozpoczęły się represje, które na długie lata zmieniły życie wielu pokoleń Polaków. Pomimo klęski naród wyszedł z powstania styczniowego wewnętrznie wzmocniony, nie został złamany duch oporu i siła walki, co uwidoczniło się w 1918 roku, gdy Polska odzyskała niepodległość. Powstanie styczniowe mimo klęski weszło do tradycji narodowej jako przykład męstwa, determinacji i poświęcenia.
     Po upadku powstania jego uczestnicy otaczani byli szczególnym szacunkiem a pamięć o bohaterach powstania była kultywowana W czasach II Rzeczpospolitej.
     Wystawa zorganizowana została ze zbiorów własnych, na uwagę zasługuje krucyfiks z czasów powstania styczniowego ze szpitala w „domu ogrodnika”, polowe tabernakulum z wyrytą inskrypcją "espirit de corps 1863", (fr. duch oddziału) oraz kropielnica z symbolami niepodległościowymi i datą wybuchu powstania.
     Wystawa będzie trwała od 22 stycznia do 30 marca 2013 r.

© Muzeum w Przeworsku Zespół Pałacowo-Parkowy